AZƏRBAYCANLI PROFESSOR OMAN SULTANI HAQQINDA: “Klassik musiqini çox sevirdi”

Oman Sultanlığının nüfuzlu “Observer” nəşri azərbaycanlı professor Səidə Xəlilovanın məqaləsini dərc edib.

ZiM.Az-ın məlumatına görə Səidə Xəlilova Oman Sultanlığının paytaxtı Muskat şəhərində yerləşən “Muskat Musiqi və İncəsənət Akademiyası"nın yaradıcısı və direktorudur. Ərəb ölkəsində Akademya yaratmağı bacaran,mədəni və bədəvi ərəblərə klssik musiqini öyrədən və eyni zamanda yaşadığı ölkənin ictimai həyatında tanınmaqla nüfuzlu nəşirlərin diqqət mərkəzinə düşməyi bacaran həmyerlimizin kimliyi diqqətimizi çəkdi.

Ona görə də araşdırdıq: Xəlilova Səidə Hacı qızı Bakıda doğulub.Asəf Zeynallı adına Musiqi Kollecinin fortepiano şobəsində müəllim işləyib.Bakı Musiqi Akademiyasında xalq çalğı alətləri və nəfəsli alətlər şöbəsində çalışıb, Bakı Musiqi Akademiyasının dossentidir.Sənətşunaslıq üzrə fəlsəfə doktorudur.


Bu məlumatlar Səidə Xəlilovanın ‘Vikipediya’sından əldə etdiyimiz məlumatlardı. Onun “Observer” nəşrinə verdiyi müsahibədən aydın olur ki, o, təxminən 2010-cı ildən Oman Sultanlıqına köçüb və orada yaradıcılıq fəaliyyətinə başlayıb. Müsahibədən o da aydın olur ki, nəşrin həmyerlimizdən müsahibə götürməkdə məqsədi 50 ilə yaxın Omana rəhbərlik etmiş ,Omanın inkişafında ,tərəqqisində misilsiz xidmətləri olan Sultan Qadus Bin Səidin haqqında danışmasını rica etməsi olub.Sultan Qadus omanlıların ən ali hesab etdikləri rəhbərlərindən biri olub.Hər bir Omanlı ölkəsinin bu günki xoş güzaranına görə xalq olaraq özlərini Sultan Bin Qadusa borclu hesab edirlər.Ona görə də “Observer” kimi nüfuzlu və böyük tirajlı nəşirləri ölkənin ən tanınmış ,hörmətli ziyalılarını seçib Sultan haqqına xatirələrini bölüşməyi rica edirlər.

Müsahibəni olduğu kimi təqdim edirik.

‘2011-ci ilin avqust ayında Sultanlığa ilk gəlişimdən sonra bunu həyatımdakı ən xoş və vacib dönüş nöqtələrindən biri hesab edirəm.
Musiqi və musiqişünaslıq şöbəsi Sultan Qabus Universitetində (SQU) 2008-ci ildə- mənim gəlişimdən bir neçə il əvvəl yaradılıb.
2011-ci ildən SQU İncəsənət və Sosial Elmlər Kollecində Musiqi və Musiqişünaslıq Bölməsində işə başladım.
Omanın ən gözəl cəhətlərindən bir Oman xalqının ürəkaçan qonaqpərvərliyi idi. Vətəndaşların inanılmaz dərəcədə xoş münasibəti bu ölkəyə uyğunlaşmağımı çox asan etdi
yerli xalqın və qürbətçilərin Sultanı necə sevdiklərini və ona nə qədər inandıqlarına və ona necə heyran olduqlarına təəccübləndirdim. Bu məni valeh etdi və eyni düşüncələri özüm başa düşməyə və bölüşməyə başlamaq üçün çox vaxt lazım olmadı.
Əlahəzrət Sultan Qabusun nəzarəti altında ölkənin irəliləməsini müşahidə etdim.
Əlahəzrəti Sultan Qabus müasir Omanın memarıdır. 50 ilə yaxın bir müddətdə ölkəsi və xalqı üçün gördüyü işlər heyrətləndiricidir.
Əlahəzrətin millət quruculuğundakı təsiri və səyləri və Omandakı bədii mədəniyyətin təkamülünə böyük təsiri nümunədir.
HM Qadus həyatı boyunca Omanın mədəni və bədii cəhətlərinin böyüməsinin və təkamülünün onun üçün priaritet olduğunu açıq şəkildə göstərdi. Xüsusilə klassik musiqini çox sevirdi və Motsart xüsusən onun ən çox sevdiyi klassik bəstəkar idi.
Aşağıdakılar Əlahəzrət Sultan Qabusun Omanın musiqi, mədəni və ədəbi müütinin formalaşmasında gördüyü geniş işin səviyyəsini göstərən yuzlərlə faktlardan yalnız bir neçəsidir:

-1983-cü ildə Əlahəzrət Sultanlıqda sənət toplama və inventarlaşdırma əmri verib. Toplama və toplanan məlumatların bolluğusü nəticəsində Əlahəzrət 1984-cü ildə Omanın Ənənəvi Musiqi Mərkəzinin yaradılmasını əmr edib.
Mərkəz 1985-ci ildə Beynəlxalq Omani Ənənəvi Musiqi Simpoziumunu təşkil edib və mərkəz bir neçə mükafat jaiq görülüb . Bunların arasında 2002-ci ildə Unesco və 2005-ci ildə Ərəb Birliyi mükafatı da var.
Mərkəzin fəaliyyətinə sənədləşmə və sahə işlərindən əlavə konfransları , seminarların və forumların təşkilidə daxil idi. Bunlardan ən gözə çarpanları 2014 və 2015-ci illərdə təşkil olunmuş ilk Ərəb Tarixçiləri Forumu idi.
Kral Oman Simfonik Orkestri (ROSO), Əlahəzrətin musiqiyə olan məhəbbətinin və Omanın gələcəyi üçün möhtəşəm baxışının təzahürü idi.
Əlahəzrət həqiqətən musiqi sənətinin gənc Oman nəslinin böyüməsi üçün zərərli olduğuna inanırdı.
Musiqi və sənətə olan sevgisi yeni Omani nəslinin daha müasir, fərqli və inkişaf etmiş bir Oman ölkəsinin çiçəklənməsinə səbəb oldu.
1985-ci ildə Sultan Qabus milli simfonik orkestrin bir layihəsini dəstəkləməyə qərar verdi. Ancaq bir xəbərdarlıq var idi. Yeni orkestrin tamamilə Oman sənətçilərindən olmasını istədi. Ancaq 1985-ci ildə hələ Omandakı musiqi istedadı və heyəti çox inkişaf etməmiş və cilalanmamış olduğundan bu mümkün deyildi.
Klassik musiqi ideyası özü Oman xalqı üçün tamamilə yeni idi. Bu problem Sultan Qabusin bu araşdırmanı uğurla başa çatdırmaq üçün ölməz arzusu qarşısında müvəqqəti bir problem idi.
Musiqidə fitri istedadı olan gənc Oman uşaqlarının işə qəbulu layihənin ilk addımı idi.
Bu seçilmiş şagirdlər internat məktəblərinə göndəriləcək, burada standart məktəb tədris proqramına əlavə olaraq ciddi musiqi təhsili alacaqlar.
1985-ci ilin ilk partiyasının bəslənməsi üçün illər keçdi və Əlahəzrət bunların hamısına nəzarət etdi və dəstək verdi.
Bu səy bəhrəsini vermək və milləti daha zəngin və rəngarəng bir gələcəyə yönəltmək üçün davam etdirildi.
ROSO, 2007-ci ilin avqust ayında Berlin bir Konzerthausda çıxış etdikləri və fantastik istedad və musiqi şücaəti ilə dünyanı şoka saldıqları gənc, ömürlərində əhəmiyyətli bir mərhələyə imza atacaqdı.
HM Sultan Qaboos Musat Kral Opera Evinin (ROHM) 2001-ci ildə tikilməsini əmr etdi. Bu möhtəşəm bir layihə olduğu üçün tamamlanması 10 il çəkdi. Əvvəldən nəzərdə tutulduğu kimi bina başa çatdıqdan sonra ‘Musiqili Sənətlər Evi’ adlandırılmalı idi.
ROHM-in bir məkan kimi möhtəşəmliyi Əlahəzrəti son 50 ildə Omana gətirdiyi tərəqqi, müasirlik və gözəllik üçün çox gözəl abidələrdən biri kimi dayanır. ROHM açıldığı gündən bəri yalnız Sultanlıqda deyil, bütövlükdə bölgədə sənət və mədəniyyət mərkəzi olmuşdur.
Əlahəzrət Royale müraciətində demişdir:

“Millətimizin uzun tarixinin bir anına gəldik ki, dünya mədəniyyəti konsepsiyasını mənimsəməyin və inkişafında daha geniş miqyasda iştirak etməyin vaxtı gəldi. Oman xalqı və ümumiyyətlə bəşəriyyət üçün – Muskat Kral Opera Teatrını məhz bu ruhda qurduq. Bütün beynəlxalq səylərimizdə, sivilizasiyalararası dialoqda konstruktiv rol oynamaqda Omanın daha geniş missiyasını həyata keçiririk. Mədəni mübadiləni zənginləşdirmək və davam edəcək dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrini inkişaf etdirmək,Muskat Kral Opera Evi mənzərəli və dərin hiss olunan mədəni irsləri ,ifaçılıq sənətləri ilə bölüşdükləri üçün bütün insanlar arasında nəcib sülh, harmoniya və anlayış idealları ilə dünya irsinin genişlənməsinə töhfə verəcəyinə şübhə etmirik. ”
Mən də Əlahəzrətin yetişdirdiyi nəslin irsini davam etdirəcəyimizə və bu xalqın daha böyük firavanlığa və inkişafa doğru irəliləyəcəyinə şübhə etmirəm.

Səidə Xəlilova SQU-da İncəsənət və Sosial Elmlər Kollecində Musiqi və Musiqişünaslıq Bölməsində keçmiş fortepiano müəllimidir və Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyasında dosentdir. Bir neçə elmi məqaləsi çap olunmuş və müxtəlif ölkələrdə müxtəlif pedaqoji konfranslarda iştirak etmişdir. Hal-hazırda Muskat Musiqi və İncəsənət Akademiyasının (MMAA) qurucusu və direktorudur. – Sonda qeyd edib “Observer” nəşri.

P.S.: Ümüd edirik ki, yaxın zamanlzrda dəyərli həmyerlimizlə əlaqə yaradıb həyatı və yaradıcılığı ilə bağlı müsahibəni təqdim edecəyik.

ZiM.Az

.