Bağışla məni, ata

Səninlə axırıncı görüşümün son nidasıdır, bu cümlə. Hönkürüb ağladığım o anı hələ də unuda bilmirəm. Sən həmin anda son sözünü deyə bilmək uğrunda mücadilə edirdin. Çabalayır, danışmaq istəyirdin. Mən isə səhər evdən işə yollananları geri çağırmağa çalışır, təcili yardım soraqlayır, ətrafımda olan qonum-qonşudan yardım istəyirdim. Anamı çağırmaq üçün üz tutduğum kənddəki hüzür yerinə də ayaqyalın, başaçıq getmişdim. Qayıdanda təcili yardım maşınını qapımızın ağzında gördüm. Həkimlər sənə yardım göstərməyə çalışırdılar. Sən isə çabalayır, oyanmaq istəyirdin. Təzyiqin 200-ə qalxmışdı. Şəkərin isə 2-yə düşmüşdü. Bu balansı tənzimləməksə, artıq gec idi. Həkim təziyiqi salmaq, şəkəri qaldırmaq üçün iynə vursa da, bunun sənə heç bir köməyi olmadı. Mən isə gələn həkimlərə acizanə şəkildə yalvarır, – «nə olaaaar, kömək edin» deyirdim.

Bayram idi. Hər kəs evində yeni ilin gəlişini qeyd edirdi. Mən isə dünyada ən çox sevdiyim bir insanın yaşaması üçün çırpınır, vəziyyətdən çıxış yolu axtarırdım. Sənin insult keçirtdiyin bildirilirdi. Artıq komada idin. Nəfəs alsan da, dərin bir yuxuya getmişdin. Ətrafına toplaşmışdı bütün qohumlar. Kinolardakı kimi səni komadan çıxarmaq üçün taqətsiz əllərini ovucumun içinə aldım.

– «Sən güclüsən, getmə, qayıt»,- «bax, mən burdayam, sənin çox istədiyin sevimli balan» – deyə səsləyirdim səni… Eşitdin məni. Reaksiya verdin. Ürəyimdə ümid qığılcımları alovlandı. Dedim: – qayıtdı.

Bayram olduğundan hər kəs evdə idi. Səhərdən gözlədiyimiz tanış həkim də gecə saat 2-də axır ki, gəlib özünü yetirdi. Şəhərdən gələn 5 saylı Kardioloji Xəstəxananın nevropatoloq-həkimi «sistem» yazıb getdi. Tapşırdı ki, həmin sistemi sənə köçürək. Sonra reaksiyana diqqət yetirək. Sən isə o qədər cansızlaşmışdın ki, yerini rahatlayıb, ehtiyyatla paltarını dəyişdirdiyimiz zaman heç nə hiss etmirmiş kimi dünyadan xəbərsiz uyuyurdun. Elə yatmışdın ki. Risk edib, həkimin yazdığı sistemi tibb bacısının köməyi ilə sənə köçürtdüm. Sistemdən sonra gözlərini açıb, otağın dörd divarına göz gəzdirdin. Sanki bütün əzizlərinlə vidalaşırmış kimi o nursuz gözlərinlə hər kəsi süzdün. Sonra yenidən dərin yuxuya getdin. Artıq iki gün idi, dodaqlarına yalnız su ilə isladılmış pambıq toxundururduq. Sənin isə bir qaşıq suyu belə udmağa gücün çatmırdı. İki gündə sənin üstünə 6 dəfə təcili yardım çağırdım. Sonuncu gələn həkimin çıxardığı kardioqrammanı kimə verdiyini hələ də xatırlamıram. O, «sakitlik yaradın, xəstəni narahat etməyin»- deyib otaqdan çıxdı. Hər kəs də dağılıb evinə getdi. Yenə qaldıq baş-başa. Sən və mən… Çarpayının yanında səninlə üz-üzə oturub, necə uyuduğuna baxırdım. Bəzən otağa girən Tərlan: – Gəl, Dilşad gəl, qoy yatsın, – ata deyirdi. Narahat edirsən axı atanı, o yatmaq istəyir. Gəl, Dilşad gəl. Heç ayrıla bilmirdim səndən. Elə hey surətinin cizgilərinə baxmaq, gözlərimin yaddaşına köçürmək istəyirdim. Bir təhər səndən ayırıb, başqa otağa apardılar məni. Yuxuya verdilər. Gəl yat, çox yorulmusan! Neçə gündü, gecələri səhərə kimi yatmırsan, – dedilər. Oyananda sənə deyərik, dedilər. Sübh tezdən azan səsinə yuxudan oyandım o gün. Hamı yatmışdı. Sənə yaxınlaşdım. Elə sakit nəfəs alırdın ki, sanki sonuncu titrəyişi idi ürəyinin. O son ritmini vururdu. Məhz onda sənin bu dünya ilə vidalaşmağına lap az qalırdı. Cəmi 5 dəqiqə hardasa. Otağa gəlib bacımı oyatdım: – Oyan, niyə yatmısan? – ata, ata. Bacım dik atılıb, sən yatan otağa keçdi. Artıq Tərlan da oyanmışdı. Bacım, – «hələ nəfəs alır, ay Dilşad, hələ yaşayır deyib, məni aldatdı.» Qardaşım isə məni maşına oturdub, bəhanə ilə həyətdən çıxartdı.

Dayımgil də məni sakitləşdirib, yuxuya vermişdilər. Mən ara-bir oyanır, – «telefonumu gətirin, evə zəng vurum» deyirdim. Dayımın yoldaşı: – “Hələ zəng vurma, bir azdan danışarsan” deyirdi. Saat 4 olardı. Bacım zəng vurdu.

Xəttin o başından ağlaya-ağlaya: – “Dilşad, atamızı apardılar”, deyə bildi. Beləcə sübh vaxtı səhər altı radələrində sən dünyanı dəyişib, bizi tərk etdin.
Mən artıq evdən çıxanda qardaşımın sənin yaxınlığına çəkdiyi «sərhədi» görəndə nə baş verdiyindən xəbərdar idim.

Sadəcə sənin son gedişini izləməyə gücüm çatmadı.
Axı, mən səni evdən gülə-gülə yola salmağa, xeyir-dua verməyə, ata, ehtiyyatlı ol,– deməyə öyrəşmişdim.
Bəs indi nə deyəcəkdim?!

Bir neçə gündən sonra sənin yoxluğunun 2 ili tamam olur. Sənsiz keçən bu iki ildə həyətimizin hər tərəfi sənin üçün darıxıb. Birlikdə əkdiyimiz ağaclar, güllər. Sən onların qayğısına qalardın. Öz balan kimi əzizləyər, bir budağı sınanda heyifsilənərdin. Köks ötürərdin. Sən gedəni həyətimizə sükut çöküb. Ötən baharda birlikdə əkdiyimiz üzüm tənəklərini öz əllərimlə budadım. Eynən sənin kimi əzizləyə-əzizləyə. Düşündüm ki, bəlkə onda ruhun rahatlıq tapar. Axı, sənə söz vermişdim: – Mən bu bağı heç vaxt solmağa qoymayacam! Mən sənin varlığını qızıl güllərimiz çiçəkləyəndə hiss edirəm. Ağaclarımız bar verəndə duyuram, Ata. Bir də arzum, diləyim həyata keçəndə sənə o qədər ehtiyac duyuram ki… Axı, sən mənim hər arzuma sevinən ilk insan idin.

Heç unuda bilmirəm. İbtidai sinifdə oxuyurdum. Riyaziyyatdan «5» almışdım. Səndə məni məktəbdən evə aparmağa gəlmişdin. Həyət darvazasına çatmışdıq. Qapıdaca çantamdan dəftərimi çıxardım: – Ata bax, «5» almışam, – dedim. Elə sevinirdim ki. Sən də məni əzizləyib, üzümdən öpdün. Görəsən, bütün atalar sənin kimi olur? Qızlarını məktəbə yola salanda saçlarını darayıb, lentini bağlayır? «Buynuz»larımın birini aşağı, digərini yuxarıdan bağlayardın. Mən də: – Ata, saçımı yaxşı yığa bilmədin, – deyərdim. Saçlarımı elə darayardın ki, heç incitməzdi. Sən məni riyaziyyatçı etmişdin. Hər axşam riyaziyyata aid çalışmalar verirdin. Heç yadımdan çıxmır. O vaxtı kağızdan düzəldilmiş ərzaq torbaları vardı. Sən onları cırıb, üstünə misallar yazardın. Mən də o misalları həll edərdim. Biz birlikdə çoxlu misal-məsələ ətrafında müzakirələr aparardıq. Bəzən məsələnin həllini sən bildiyin üsulla mənə izah edərdin. Mən də razılaşmayıb, – «Ata, axı müəllim belə öyrətməyib» – deyərdim.

Bircə sualımı da cavabsız qoymazdın. Biz çox vaxt qəsəbədəki şəcərələrdən danışardıq. Bizə qohumluğu çatan adamları müzakirə edirdik. Bəzən mənə kəndin əvvəlki mənzərəsini göstərir, kimin evinin harada yerləşməsindən söhbət açardın. Gah da oxuduğun kitablardan bəhs edərdin. “Başsız atlı”, “Kəlilə və Dimnə”.

Şəhəri gəzməyə çıxardıq. Məzəmmət edərdin məni. Deyərdin ki, o saat bilinir ki, kəndçi qızısan! Tez arxana baxırsan, görüm atam gəlir?!

Eh. Nə sözümüz bitirdi, nə söhbətimiz, ay Ata. Həmişə danışmağa mövzumuz olurdu.

Mən səni qar yağanda xatırladım. Axı, bizim qarla bağlı o qədər unudulmaz xatirələrimiz var ki!..

* * *

– 5-ci sinifdə oxuyurdum. Qəsəbənin Ə.Məlikov küçəsində yaşayır, Hüseynbala Əliyev küçəsində isə özümüzə yeni ev tikirdik. Hər axşam atamla yeni məkanımıza gələrdik. Biz ikimiz məhz Hüseynbala Əliyev küçəsindəki həyətimizdə qalırdıq. Çox balaca, atamın öz əlləri ilə taxtadan düzəltdiyi bir otağımız vardı həyətdə. İçinə iki çarpayının ancaq sığışdığı bu otaq bizim çətin günlərimizin ən şirin xatirəsidir. Atamla hər axşam o biri evdən çıxıb, bu balaca -ruhumuzun, duyğularımızın, söhbətlərimizin birləşdiyi yerə gələrdik. Bir gün qar yağmışdı. Nədənsə o gün atam gərgin idi. Biz yola çıxar-çıxmaz mən danışmağa başlayırdım. Özü belə öyrətmişdi məni. Suallarıma cavab verirdi deyə, mən ondan hər olaya münasibət bildirməsini gözləyirdim. Həmin gün atam mənə sakitliyə riayət etməyi tapşırdı. Səsimi kəsdim, danışmadım. Hər tərəfə dizə qədər qar yağmışdı. Qarda məndən öncə yeriyən, atamın açdığı cığırla gedirdik. Ətrafa çökən sakitlikdə yalnız qarın xışıltısı eşidilirdi. Birdən atam az öncə tənbeh etdiyi uşağı – məni xatırlayır. Dönüb arxasına baxır. Gözləri məni axtarır: – Diliş, gəlirsən? Bir səsini çıxart da… – Nə edim, ay ata, axı dedin danışma?!

* * *

İstixanamız vardı. Bu istixana atamla mənim özəl biznesimiz idi. Orada qərənfil əkərdik. İmkanımız olmadığından, biz köhnə polietilen örtükləri həmin istixananın yan divarlarına yapışdırardıq. Qarlı-şaxtalı havalarda örtüklər həssas olduğundan şaxtaya davam gətirə bilmir və cırılırdı. İstixanın da örtüyü cırılanda qısa müddətdə tamam sıradan çıxa bilərdi. Atam məni səsləyirdi: – «Gəl bala, gəl. Gəl gedək yenə, «klyonka» cırılıb, indi külək istixananı götürüb uçuracaq. Çəkici sən götür, mismarı da mən. Gedək, o cırılan yerləri mismarlayaq ki, külək «pərniki» başına götürməsin». Atam deyəndən sonra, əlavə şərhə ehtiyac qalmırdı. Mən də çəkici və mismarları götürür, atamla birlikdə hadisə yerinə gəlirdim. O soyuq, şaxtalı və qarlı havada əllərimiz dona-dona klyonkanı mismarlayırdıq. Atam klyonkanı çəkir, mən isə mismarın yerini müəyyənləşdirir, çəkiclə mismarlayırdım. Çəkic atamın əlini əzər, deyə ehtiyat edərdim. O isə: – Vur, vur qızım, vur – deyib, məni ruhlandırırdı. Beləcə biz kasıb olsaq da çox xoşbəxt idik.

Yenə qar yağıb, ay ata. Yenə təbiət ağ dona bürünüb. Havanın şaxtası da həminki kimidir. Təkcə sən yoxsan. Səni xatırladır, bu həyətin hər tərəfi mənə. Səsin üçün darıxıram. O qabarlı əllərində həyətdən tapıb, gətirdiyin meyvələr üçün göynəyir ürəyim. Bunlar bizim qarlı, şaxtalı günlərdə olan xoş xatirələrimizdir.

Nə yazıq ki, beləcə qarlı, şaxtalı günlərdə qismətimizə ayrılıq da düşdü. Sən bu dünyadan köç etdin…

Bağışla məni, ata… Səni yola sala bilmədim. Bir də ki, mən səni necə yola salaydım?! Qorxdum, qorxdum ki, daha geri qayıtmazsan. Ona görə yola salmadım səni. Mən öyrəşmişdim, arxanca su atım və axşam tərəfi geri dönməyini gözləyim. Sən demə bu sonuncu gedişin imiş.Getdin və bir daha geri dönmədin. Mən isə hələ də yolunu gözləyirəm, amma xatirələrdə… Təsəllim də var… Bəlkə nə vaxtsa geri dönəcəksən…

Dilşad Xaqaniqızı,
ZiM.Az

.