İlkinliyim və son mənzilim (Esse)

Ədəbiyyat, mənəviyyat, söz sahəsinə qulluq etdiyimdənmi, nədənmi, bayramlarda, tarixi günlərdə ölkə mətbuatında tanıdığım, dostluq etdiyim və bəzən imza tanışlığım olan şəxslərin müraciətləri ilə üzləşirəm: “Bizə yazı göndərin ”,” Filan bayram üçün materialınız olacaqmı?”, “Köşələriniz maraqlıdır, göndərin...”

Deyirəm e nə gözəl vaxtdır, zamandır. Oturursan kompuyterin qarşısında, dünya olur əlinin altında. Hardan, nədən, kimdən istəsən məlumat əldə elə. Ucqar bir kənddə nə qədər çətin idi, Bakı şəhərinə yazı göndərmək, çap olunmaq. İndi hər axşam elektron poçtla ədəbi orqanlara, İnformasiya Agentliklərinə yazı göndərirəm, sağ olsunlar, materialı verdikdən sonra inboxsuma da atırlar ki, əziyyət çəkib axtarmayım. Hər yazının öz sevincini yaşayıram. Qələm dostlarım, oxucularım, tanıdıqlarım və tanımadıqlarım yazılarımı izləyə bilirlər. Ötən həftə Sia.az “Təndir çörəyi” hekayəmi vermişdi. Oxunma sayı nə qədər olsa yaxşıdır: 12500. Özü də deyirik ki, mütaliə qabiliyyəti aşağadır. Bu düşüncələr beynimdə ikən xatirələr məni xeyli əvvələrə çəkdi. 80 ci illərə. Kənd ziyalıları, yazarlar idik. Poçt maşınının rayon mərkəzindən kəndə gəlməsini , mətbuatı gətirməsini necə səbirsizliklə gözləyirdik?! Ənvər kişi poçtaliyon idi. Dostluq edirdik. M.Ə.Sabir adına kolxoz binasının qarşısında qəzet və jurnalları paylayırdı. Çox məlumatlı və mətbuatı izləyən kişi idi. Sevincimizi birgə bölüşərdik... O vaxt kimlərlə birgə idik, qələm və müəllim yoldaşlarımız kimlər idi?!... Qəşəm Nəcəfzadə, Sərvaz Hüseynoğlu, Valeh Bahaduroğlu, Sədaqət Vəlioğlu... Ədəbiyyat aləmində kifayət qədər tanınan, İstedadlı şair Qəşəmin bir VAZ-03 markalı juqilisi var idi. Elə ki, günortadan ötdü , poçt maşını kəndə gəlmədi, otururduq jiquliyə, haydı rayon mərkəzinə... Mətbuatı alıb qayıdırdıq Əliqululara, Imişlinin ucqar bir kəndinə.

... Bir gün kənddə yenə də poçt maşınını səbirsizliklə gözləyirdik. Şair Sərvaz Hüseynoğlu dedi ki, maşının diferi dağılıb. Görün , mətbuata olan sevgi, bizi rabitə şöbəsinin problemləri ilə yaşamağa vadər edirdi. Yaddaş çözüntüləri çözüldükcə o illərin özəllikləri, gözəllikləri, eybəcərlikləri kino lenti kimi gözlərim önünə gəlir. Bəli, gözəllikləri deyəndə təəccüblənməyin? Elə bir dövr, zaman olmaz ki, onun dəyərli qanunları, yaddaqalan, xatırlanan, unudulmayan məqamları, anları olmasın. Niyə o illəri xatırlayıram. Qəlbimi göynədən , ürəyimi üşüdən bəzi məqamlar beynimdə dolandı. “Kənddə dəyirman tikilir.” Bu xəbər uşaqdan tutmuş böyüyədək hamını sevindirdi. Yer seçildi, avadanlıq gətirildi. İş başa çatdı. Düzü , dəyirman əvvəl-əvvəl işə də düşdü. Tikinti yol üstündə idi. Şagirdlərin gücü ilə yolun kənarına ağaclar da əkdik. “Salxım-salxım söyüdlər” (Qəşəm Nəcəfzadə) yazısını da maraqla oxuduq. Dəyirman işləmədiki , işləmədi. “Başıbəlalı dəyirman” felyetonu da kara gəlmədi. Dəyirmanın işə düşməsi o yana , Kommunist Partiyasının asım-kəsim dövründə Partiya Nəzərəti şöbəsi məktəb təşkilatçısı sənədlərimi o qədər, o yana-bu yana vərəqləyib qərar da verdi: Məktəb təşkilatçısı fəaliyyətində Sov.İKP.MK-nın qurultay və plenum materialllarından yetərincə istifadə etməyib. Nə isə... Yazdıqlarımdan , yazacaqlarımdan qorxmurdum. Mənim əziyyət çəkdiyim məqamlar başqa idi. Atam xəstəlik səbəbindən kolxoz sədri vəzifəsindən çıxmışdı, yerinə Partiya Komitəsindən, özü də bir gənc kadır gəlmişdi. Felyetonun başqa aspektlərə yozum imkanları mənə ağırlıq gətirirdi. İnsanlara nə var. Kolxoz “qaloşlu”ları onsuz da o tərəf, bu tərəfə işləyirdilər. ...Deyəsən fikirimdən çox uzaqlaşdım. Bu yazını qələmə aldığım bir payız axşamı idi. İşdən yornuq gəlmişdim. İstirahət-filandan sonra kompyuterin qarşısına keçdim. İşim nə qədər çox olsa da, vaxt məhdudiyyətinə baxmayaraq kompyuter həyatı, Facebook dünyası, yazılarımı İnformasiya portallarında , ədəbi mətbu orqanların elektron səhfələrində oxumaq əsil istrahətim, iç dünyamdı. 07 Noyabr 2016 cı il tarixdə mətbuat dostlarımdan yenə mənə müraciət oldu. 9-u iş günü deyil, ona görə də 8-i Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı yazı və yaxud tədbirlərinizi göndərin. Yerinə düşdü. Onsuz da rəhbərlik etdiyim məktəbdə Bayraq Gününə hazırlıq görülmüşdü. Fotoqrafa tapşırdım ki, 5-6 yaxşı şəkil versin, özüm də mətn hazırladım. Adını da qoydum: Əliqulularda Bayraq Günü. 5-6 mətbuat orqanı yazını verdi. Aspress.az, sözçü.az, millixəbər.az, vətəniminfo... və bir neçə qəzet. 9 noyabr olmamış informasiya ölkədə oxundu. Yazıların altına şərh yazanlar da oldu, bəyənmələr də. Türkiyədən , Rusiyadan , Gürcüstandan və Azərbaycanın bütün bölgələrindən məzunlarımız Dövlət Bayrağı Günü münasibəti ilə bayramımızı təbrik etdilər. Bu öz yerində və təbii qarşılandı. Bir zəng sinirimə toxundu: “Yazı yaxşı işlənib, sərlövhədə Əliqulular yazmaq artıqdır” Türk dostum Harun Eşençayın inboxsumdakı sorğusu başa düşüləndi: “Eliqulular neresi?, Bakumu, Baku dışındamı?” Və elə bu esseni də həmin səbəbdən yazdım. Əliqulular mənim üçün haradır?! Böyük və gözəl Azərbaycanımız var. Bütün dünyanın gözləri bu gözəlliyə, bu ecazkarlığa dikilib. Dost gözündə baxanlar da var. Mənfur qonşularımız kimi ocağımızdan köz, bulağımızdan su götürüb, hər ikisində gözləri olanlar da var. Göz baxmaq üçündür, düşmən olanda nə olar, qoy baxsınlar və həsəd aparsınlar. Qarğamıram. Onsuz da xainlik, riyakarlıq, paxıllıq erməni dediklərimizin iç dünyasıdır və onlar içindən yeyilir...
Hər bir Azərbaycan vətəndaşının qoynunda doğulduğu, ərsəyə yetdiyi kənd, qəsəbə, rayon və şəhər var. O yaşayış məntəqəsinin bir ailəsində dünyaya göz açıb. Bir ailədən bir kəndə , bir rayona və yaxud, ölkəyə inteqrasiya olub. Eşitmişik ki, dahi insanlar – alimlər, siyasətçilər, filosoflar hər zaman , böyük vətənin içində doğma kəndinə sayğılı olublar. Hələ vəzifə sahibi olanda etiyaclarına əl də uzadıblar. Bunlar öz yerində. Qayıdaq Əliqululara. Coğrafi mövqeyinə görə Əliqulular kəndi İmişli rayonunun Araz çayı sahilinin sol hissəsində ən ucqar bir kənddir. Ondan o yana kənd yoxdur. Qışlaqdır. “Şirinqum” qışlağı. Kaş istedadlı yazıçı Valeh Bahaduroğlunun “Şirinqum” un şirinliyi nədədir?” yazısını oxuyaydınız. Elə ki, qış gəlir, təbiət ağ örpəyə bürünür, onda çıxasan “Şirinqum”un seyrinə. Turaclar , Bəzgəklər, Qızılquşlar, Qazlar... kiş deməsən uçub getmir. İmişlinin mərkəzindən Əliqulular kəndinə 13 km məsafədir. Kəndin 3000 əhalisi var. Azərbaycanımızın abad yaşayış məskənlərindən biridir. İnsanları hər zaman dövlətə və dövlətçiliyə sədaqət hissi ilə fərqlənib. Və bəndəniz , yazar Səxavət Tağlar da ilkinliyi bu kənddə tapıb. Harada , hansı vəzifədə, hansı stüasiyada olsa da, son mənzili yenə bu kənddir. İlkinliyim və son mənzilim – Əliqulular! Atamın , anamın əbədiyyətə qovuşduğu bir ünvan! Fəxr edirəm ki, Əliqulular kəndində işləyirəm və yaşayıram . Hər zaman ünsiyyətdə olduğum insanlar bunu yüksək dəyərləndirir. Kəndimin uşaqdan tutmuş, böyüyədək hər bir sakininə sevgiliyiəm. Bu sevgi, bu istək mənə ruh verir və yaşadır. Nə yaxşı ki, belədir!
Elə Bayraq Günü yolum kənd qəbristanlığına düşmüşdü. Valideyinlərimin qəbirlərini ziyarət edə-edə böyük şair Xəlil Rza Ulutürkün poetik düşüncələri beynimdə dolandı:

Baxıram.. qəbristan qəbirlə dolu,
Nəsillər yanında nəsillər yatır.
Birləşir köhnənin, təzənin yolu,
Əsrlər ustündə əsrlər yatır.

Əsrlərin yadigarları olan əzizlərimizin unudulmayan qəbirləri var, hər kənddə , hər kəsəkdə. Yaxşılar dünyadan köçəndə belə xatirələrdə dil-dil gəzir. Xəlil Rza Ulutürk nə gözəl deyib:

Mən öləndən sonra ikinci ömrüm,
Ən gözəl həyatım başlanmalıdır,
Sən ey tabutumun girib altına,
Günəşi çiyninə alan bahadur.

Bu gün günəşə bənzər insanların, şəhidlik zirvəsində bitənlərmizin qəbri önündə də Azərbaycan Bayrağı dalğalanır. Bəs onda Əliqulularda Bayraq Günündə nə utanc?! Bu şərəf deyilmi?!
Keçək mətləbə. Əliqulularda Bayraq günü – bu yazının tutumu, siyasi motivləri kimə çatmırsa, onda mən nə edim, ay qardaş?! Müqəddəs bayrağımıza sevgi ən ucqar bir kənddə yaşanırsa, ən ucqar bir kəndin Bayraq Günü Bayramı Azərbaycan mətbuatına başlıq kimi çıxarılırsa bundan fəxarətli nə ola bilər?! Pis mənada demirəm, bəlkə də elə ali və orta ixtisas təhsil müəssisələri var ki, onların tədbirləri barədə ucqar Əliqulular kənd məktəbinin tədbirləri haqqında yazıldığı qədər yazılmır. Əliqulular necə ki, ədəbiyyatımıza kifayət qədər yaradıcı şəxslər bəxş edib, Azərbaycan iqtisadiyyatında, mədəniyyətində və təhsilində də belədir.
... Əzizim Harun bəy! Türk qardaşım! İnboxsuma yazırsan ki, Azərbaycana gələcəm, səni tapacam. Gəl qardaşım! Onda biləcəksən haradır Əliqulular?! Onda biləcəksən dostun Səxavət Tağlar bir Azərbaycan kəndinə sığınıb, o kənddə yaşayır və işləyir. Onun ədəbiyyata gedən yolu da o kənddəndir. Hər axşam oxuduğun və paylaşdığın ədəbiyyat nümunələrini də o kənddə yaradır. O kənddə Azərbaycan Bayrağı Günü hər il möhtəşəm keçirilir.

...Bir payız axşamı. Yenə kompyuterin qarşısındayam. Sabah ölkədə Dirçəliş Günü Bayramıdır. İnboxsuma dostlar mesaj yazıb: “Bizə yazın”, “Hər nömrəmizdə Siz varsınız”, “Yazınıza yer ayırmışıq”, “Bizim müəllif”... Var olun, dostlar! Əiqulularda ünvan tutmuş yaradıcılığıma göstərdiyiniz diqqət üçün hər birinizə minnətdaram!..

Səxavət Tağlar,
Azərbaycan Respublikaının Əməkdar müəllimi, yazıçı-publisist.

.