GÜLLÜ AŞİROVA: "TÜRK ƏDƏBİ DİLLƏRİ ARASINDA AZƏRBAYCAN DİLİNİN YERİ"

Akademik
Mədəd Çobanovun
əziz xatirəsinə
həsr olunmuş
II İnşa müsabiqəsi üçün


Türk dilləri ailəsinin Oğuz qurupuna daxil olan Azərbaycan dili çox qədim tarixi keçmişə malikdir. Azərbaycanda və dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan 60 milyona qədər azərbaycanlı bu dildə danışır, bir-biri ilə ünsiyyət saxlayırlar. Belə gözəl, ahəngdar, musiqili, ifadə imkanları zəngin olan bir dilin daşıyıcıları olduğumuz üçün fəxr etməli, iftixar hissi keçirməliyik.
Azərbaycan ədəbi dili türk dilləri içərisində özünə məxsus şərəfli yer tutur. Kitabi-Dədə Qorqud dastanları, Qazi Birhanəddinin, M.Füzulinin, İ.Nəsiminin, M.F.Axundovun və s. əsərləri ana dilimizin tarixinin inkişafının,zaman keçdikcə hansı inkişaf mərhələlərindən keçməsinin öyrənilməsində ən qiymətli məxəzdir.
Klassiklərimiz, dahilərimiz dil haqqında bütün zamanlarda öz dəyərini qoruyub saxlayan çox qiymətli fikirlər söyləmişlər.

M.Füzuli yazırdı:
"Söz elə bir gövhərdir ki,qiyməti ağılla ölçülər".
Yəni, ağıllı başlardan dəyərli sözlər, dəyərli düşüncələr çıxar.
Bu sözlər həm də azərbaycan dilinin nə qədər aydın, anlaşıqlı, zəngin məna dəyərinə malik olmasının göstəricisidir. Hər bir azərbaycanlı özünün qiymətli xəzinəsi olan ana dilinə sahib çıxmalı, onu qorumalı, inkişaf etdirməli və gələcək nəsillərə ötürməlidir. Ana dili ana südü qədər doğma və müqəddəsdir.
Bəxtiyar Vahabzadə demiş:
"Ana dilim ana südü kimidir. Onun dadını unudan adam doğma ola bilməz". Çünki ana dili anamızın südü ilə ruhumuza hopur,kimliyimizi formalaşdırır. Ana südü nə qədər müqəddəsdirsə, ana dili də o qədər dəyərlidir.

Azərbaycan dili Türk dilləri ailəsinin oğuz qrupuna daxil olduğu üçün bu qrupda birləşən türk,türkmən və qafqaz dilləri ilə çox oxşardır.Ancaq nə qədər oxşarlıq olsa da,hər birinin özünəməxsus öz qrammatik quruluşuna aid xüsusiyyətləri vardır. Azərbaycan dilçilik elminə böyük töhfələr vermiş dilçi alimlərimizdən Əbdüləzəl Dəmirçizadə, Afat Qurbanov, Tofiq Hacıyev və Borçalımızın dəyərli oğlu professor Mədəd Çobanov Azərbaycan dilinin türk dilləri içərisində mövqeyinin müəyyənləşdirilməsində xüsusi xidmət göstərmişlər. Öz dəyərli əsərləri ilə dilçilik elmimizi zənginləşdirmişlər.

Mirzə Cəlilin belə bir ifadəsi var:
"Millətin dili onun ruhudur".
Həqiqətən də, dil bir millətin ruhunun düşüncəsinin, tarixinin daşıyıcıdır.
Dilini itirən xalq öz varlığın, ruhunu da itirmiş sayılır.

Azərbaycan dili Türk ədəbi dilləri arasında öz gözəlliyi, zənginliyi və ifadə imkanları ilə seçilir.
Biz bu dilin daşıyıcıları olaraq onu sevməli və qorumalıyıq. Çünki öz dilini qorumağı bacaran xalq öz milli varlığının gələcəyini təmin etmiş olur.
İnşamı Ulu öndər Heydər Əliyevin sözləri ilə tamamlamaq istəyirəm:
"Hər bir xalqın milliliyini,mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirən onun dilidir".

GÜLLÜ AŞİROVA,
Gürcüstan,
Bolnisi rayonu,
Faxralı kəndindəki
Arif Əliyev adına
1 N:-li ictimai məktəbin
9-cu sinif şagirdi.

Fənn müəllimi:
FATMA ƏLİYEVA

ZiM.Az


.