31 MART - YADDAŞIMIZDAN HEÇ VAXT SİLİNMƏYƏN GÜN

TAMİLLA TURABOVA,
Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji Universiteti
Filologiya fakültəsi,
Xarici Dillər Mərkəzi,
Baş müəllim

31 Mart 1918-ci il tarixi yaddaımızdan heç vaxt silinməyən bir gündür.

Qonşu xalqların torpaqlarını zəbt edərək “böyük Ermənistan” ideyasını gerçəkləşdirmək məqsədi güdən ermənilər 1918-ci ilin mart-aprel aylarında soydaşlarımıza qarşı etnik təmizləmə, deportasiya və soyqırımları həyata keçirmiş, qəddarlıqla kütləvi qırğınlar törədilmişlər. Azərbaycan tarixinə “31 Mart soyqırımı” kimi yazılan həmin hadisələr zamanı on minlərlə dinc azərbaycanlı yalnız milli mənsubiyyətinə görə amansızcasına qətlə yetirilib.

1918-ci ilin mart soyqırımları öz amansızlığına və miqyasına görə təkcə Azərbaycanın deyil, bəşər tarixində də ən qanlı faciələrdəndir. Əllərinə düşən fürsətdən maksimum istifadə edən ermənilər uşaq, qoca, qadın demədən minlərlə insanı qılıncdan, süngüdən keçirdilər, diri-diri yandırdılar. Erməni daşnakları Bakıda, Şamaxıda, Qubada, Qarabağda, Zəngəzurda, Naxçıvanda, Lənkəranda, Gəncədə və digər bölgələrdə azərbaycanlı əhaliyə qarşı ağılasığmaz vəhşiliklər törədərək 70 mindən çox günahsız insanı xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirib, kəndləri yandırıb, sakinləri yurd-yuvalarından didərgin salıblar.
Azərbaycanlılara qarşı törədilən bu bəşəri cinayət barədə həqiqətlərin ölkə və dünya ictimaiyyətinə daha dolğun çatdırılması məqsədilə Ümummilli lider Heydər Əliyevin 1998-ci ildə “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” Fərmanından sonra 2018-ci ildə - soyqırımının 100 illiyi ərəfəsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev yenidən Sərəncam imzalamışdır. Bu məqsədlə hər il xüsusi tədbirlər planı hazırlanaraq həyata keçirilir.
Ttarixi kontekstdə, bu gün müəyyən hadisələr çərçivəsində yaşanan faciələrin, millətə qarşı törədilmiş kütləvi zorakılığın simvolu kimi qiymətləndirilir.
31 martın rəmzi olması və hər il keçirilən anım tədbirləri, Azərbaycan cəmiyyətində keçmişdə yaşanan faciələrin unudulmaması və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından əhəmiyyət kəsb edir. Tarixi hadisələrə dair müxtəlif yanaşmalar və araşdırmalar mövcud olduğundan, mövzu ilə bağlı fərqli perspektivlərə hər zaman hörmətlə yanaşılır. Fərqli mütəxəssislərin və tarixçilərin araşdırmaları, hadisələrin səbəb və nəticələrini daha geniş kontekstdə təhlil etməyə imkan verir. Bu baxımdan, mövzunun tədqiqi hər zaman davam edir və hadisələrin dəqiq qiymətləndirilməsi üçün çoxsaylı sənədlər və şahid ifadələri nəzərdən keçirilir.
31 mart hadisələri Azərbaycan tarixində dərin iz buraxmış faciəvi bir dövrü xatırladır. Bu gün yalnız itirilmiş canların xatirəsini anmaqla qalmır, həm də keçmişdə yaşanan ədalətsizlik və zorakılıq nəticəsində yaranan yaraların sağaldılması, ədalət axtarışı və gələcək nəsillərə dərs kimi ötürülməsi üçün də bir simvola çevrilmişdir.
31 mart tarixi, Azərbaycanda vətəndaşların və dövlətin böyük kədər yaşadığı, millətə qarşı törədilmiş zorakılığın və insaniyyət qurbanlıqlarının xatirəsini daşıyır. Bu hadisələr, ədalətsizlik və zorakılığın simvolu olaraq ictimai yaddaşda yer alır.
Hər il bu gündə keçirilən anım tədbirləri, itirilmiş canların xatirəsini yad etmək və belə faciələrin təkrar olmaması üçün təkəbbürlü tarixdən ibrət almaq məqsədi daşıyır.

31 mart günü - milli yaddaşın və kimliyin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Həm dövlət, həm də vətəndaş cəmiyyəti üçün ədalət, barış və qarşılıqlı hörmət prinsiplərinin xatırlanması baxımından əhəmiyyətlidir.
Bu tarixi hadisələrdən əldə olunan dərslər, gələcək nəsillərin azad, ədalətli və sülh içində yaşaması üçün bir çağırış kimi dəyərləndirilir. Tarixin qaranlıq səhifələrinin unudulmaması və onlardan ibarət dərslərin gələcək üçün yol göstərməsi məqsədi ilə, 31 martın xatirəsi hər zaman yaddaşda qalacaqdır.

ZiM.Az


.